مطالعه ارزش غذایی گونه دارویی چویل Ferulago angulata (Schlecht.) Boiss در رویشگاه‌های مختلف استان کهگیلویه و بویراحمد

اهمیت گونه­هایی که هم خواص دارویی دارند و هم مورد تعلیف دام قرار می­گیرند دو چندان بوده و بستر بهره­برداری بیشتر را فراهم می­نماید. آگاهی از مواد غذایی موجود در علوفه و تغییرات آن در مراحل مختلف فنولوژیک به مدیریت کمک خواهد کرد که در جهت بهره­برداری چند­منظوره حرکت کند. چویل با نام علمی Ferulago angulata (Schlecht.) Boiss یکی از گیاهان تیره چتریان است که دامنه رویشگاهی گسترده­ای در استان کهگیلویه و بویراحمد دارد. جهت تعیین ارزش غذایی و کیفیت علوفهF.angulata   در هریک مراحل رویشی، گلدهی و رسیدن بذر، در سال 1394 اقدام به نمونه­برداری شد. در هر مرحله فنولوژی، 3 تکرار و در هر تکرار 5 پایه در هر منطقه به صورت تصادفی انتخاب و نمونه­برداری از اندام­های هوایی گیاه به عمل آمد. با استفاده از روش­های استاندارد (AOAC) فاکتورهایی از قبیل، پروتئین­خام، ماده­خشک، چربی­خام، دیواره­سلولی عاری از همی­سلولز (ADF)، الیاف نامحلول در شوینده­خنثی (NDF)، خاکستر و ماده­آلی، درصد ماده­خشک قابل­هضم و در نهایت انرژی‌متابولیسمی بر اساس درصد ماده­خشک قابل هضم با 3 تکرار اندازه­گیری شد. بر اساس نتایج تحقیق حاضر، کیفیت علوفه گونه مورد مطالعه بطور کلی در رویشگاه­های مختلف در شاخص­های مورد بررسی با یکدیگر تفاوت معنی­دار دارد و این تفاوت بین مراحل رویشی، گلدهی و بذردهی هر رویشگاه محسوس­تر است. در مجموع بهترین رویشگاه­ها آب­نهر و مارگون بوده بطوریکه کیفیت ترکیب گیاهی و کیفیت گونه­ها بدلیل بهره­برداری کمتر ناشی از محدودیت دسترسی دام به منابع آب شرب بهتر حفظ شده است. گونه مورد مطالعه در مراحل رشد رویشی و گلدهی از ارزش غذایی بالاتری برخوردار می­باشد و نیاز دام را هم به لحاظ کیفی و هم کمی تامین می­کند. به همین دلیل برای برنامه­ریزی و بهره­برداری مناسب از علوفه، لازم است مراحل و زمان دقیق مراحل فنولوژیکی در طی سالیان مختلف مد نظر قرار داده شود.